Het blauwe anemoontje
De eerste inspiratiebrief van 2024. Eveline en ik wensen je veel heil, zegen en inspiratie toe voor het nieuwe jaar. Dat je bronnen van inspiratie om je heen mag vinden en ook zelf een bron van inspiratie voor anderen mag zijn.
Vanavond wordt in de Domkerk in Utrecht het wekelijkse vesper opgedragen aan predikant en schrijver Kaj Munk, die 80 jaar geleden werd vermoord omdat hij zich openlijk uitsprak tegen het Nazi-regime in Denemarken. Op nieuwjaarsdag 1944 vierde hij nog zijn 20-jarig ambtsjubileum in Vedersø. Het werd geen feestelijk ambtsjubileum, het werd een dag waarop Kaj Munk als predikant zou staken. In de aankondiging van het vesper van vanavond wordt hierover geschreven:
'Als hij de kaarsen op het altaar dooft. Als hij het orgel doet zwijgen. Als hij zich niet kleedt in zijn plechtig priestergewaad. Als hij de preekstoel niet beklimt. Als hij in zijn winterjas en rode das zijn gemeenteleden toespreekt. Dit keer zal hij niet preken, want zij zijn ontrouw geworden; er zijn er onder hen, die voor de vijand hebben gewerkt door mee te helpen verdedigingswerken aan de kust aan te leggen. Het is – nu hij als predikant staakt – juist twintig jaar geleden dat hij te Vedersø kwam. Zo moet hij dus dit jubileum vieren…'
De manier waarop hij zijn ambtsjubileum in staking vierde werd hem fataal. Drie dagen later, op 4e januari 1944, kwamen ze hem halen.
In Denemarken wordt elk jaar een lied van Kaj Munk gezongen, over een blauw anemoontje. Hij schreef het gedicht in 1943, ongeveer een half jaar voordat hij vermoord werd. De tekst doet me denken aan dat ándere lied over een bloem: er is een roos ontloken. Met het lied van de roos sloten we het jaar af, met de anemoon starten we het nieuwe jaar.
Het blauwe anemoontje
Wat gaat er hier gebeuren
Mijn diepbevroren harte-kwarts
Moet wel smelten bij het zien ervan
de eerste dag in maart
Wat brak er door de zwarte grond
en gaf het met een zeeblauwe waas
een sprankje hemelkleur
Het kleine anemoontje
dat ik vorig jaar hier plantte
Van Lolland heb ik haar gehaald
Een liefkozing van mijn geboorte-eiland
en zo wachtte ik maar af
en dacht, dat kan nooit bloeien
Het mist zeker haar bosgebied
haar zuivere lucht, haar vette klei
in deze vijandelijke zone
vergaat mijn anemoontje
ik zie haar nooit meer
Nu staat ze hier te knikken
als winnaar in het gruis van Jutland
ontembaar en zeker
ondanks eenzaamheid en mist
alsof al 's werelds tegenslag
haar een diepere waarde geeft
een kleine amazone
en toch mijn anemone
blauw als de golven der zee
Deze zuivere kleur
is voor mij net een voorjaarsdoop
die laat me opnieuw erven
een eeuwigheid van hoop
dus buig ik mij naar de grond
en aai voorzichtig je zijdeglans
een stukje van de genadetroon
Jij klein anemoontje
wat is onze schepper groot!
RW